Hội Lim bắt đầu hàng năm vào khoảng ngày 12 – 13 tháng Giêng âm lịch trong năm. Lễ hội diễn ra trên địa bàn rộng rãi của xã Nội Duệ, xã Liên Bão và thị trấn Lim, ba xã thuộc địa phận huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam. Cũng giống như các lễ hội tôn giáo khác, hội Lim có rất nhiều các giai đoạn lễ nghi, từ rước lễ đến cúng kiếng và các hoạt động phần hội khác. Còn nhiều nét văn hóa Việt Nam vô cùng đặc sắc, hãy đến prifect để không bỏ qua những giá trị văn hóa Việt nhé!
Mục lục
Lịch sử của Hội Lim Bắc Ninh
Lịch sử được truyền miệng
Lịch sử Hội Lim được truyền miệng lại với rất nhiều phiên bản khác nhau. Có quan niệm cho rằng: Hội Lim có nguồn gốc từ hội chùa, hội hát. Liên quan đến tiếng hát của chàng Trương Chi. Mà dấu xưa để lại là hình vết dòng sông Tiêu Tương khá rõ ở các làng quê vùng Lim. Giả thuyết này căn cứ vào truyền thuyết Trương Chi – Mỵ Nương.
Hội Lim vốn có lịch sử rất lâu đời, và phát triển tới quy mô hội hàng tổng (tổng Nội Duệ). Trên cơ sở lễ hội truyền thống của các làng trong tổng Nội Duệ (bao gồm 6 xã phường: Nội Duệ (Đình Cả và Lộ Bao). Nội Duệ Khánh, Nội Duệ Nam, Lũng Giang, Xuân Ổ. Và phường hát cửa đình Tiên Du (sau là Duệ Đông) với nhiều nghi lễ rước. Tế lễ và các hoạt động nghệ thuật dân gian hết sức phong phú. Như: hát trống quân, hát chèo, ca trù, hát tuồng và hát quan họ,…
Đến cuộc kháng chiến chống Pháp
40 năm sau, vào nửa sau thế kỷ XVIII, cũng chính người làng Đình Cả. Tướng công Nguyễn Đình Diễn lại tiếp tục phát triển và đổi mới hội Lim. Ông đã cấp ruộng và tiền cho hàng tổng để chuyển hội hàng tổng. Từ mùa thu tháng Tám sang hẳn mùa xuân tháng Giêng. Ông cũng bỏ tiền mua nửa quả núi Hồng Vân (tức núi Lim). Để xây lăng mộ của mình trên đỉnh núi.
Hội Lim được duy trì trong suốt thế kỷ XIX và nửa đầu thế kỷ XX. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống Mỹ cứu nước. Hội Lim không được mở trong nhiều thập kỷ cho đến tận những năm sau đổi mới. Ngày nay, hội được mở vào ngày 13 tháng Giêng âm lịch hàng năm.
Do được mở rộng cả về diện tích lẫn quy mô. Nên phải nói rằng hội Lim là một lễ hội lớn và được tổ chức công phu, hoành tráng.
Hội Lim thờ ông Hiếu Trung Hầu
Không gian lễ hội lấy đồi Lim làm trung tâm, có chùa Lim – nơi thờ ông Hiếu Trung Hầu. Người sáng lập tục hát Quan họ và diễn ra tại 3 địa phương bao quanh là: xã Nội Duệ, xã Liên Bão và thị trấn Lim. Hội Lim thường được kéo dài trong khoảng 3 ngày (từ ngày 12 đến 14 tháng Giêng âm lịch hàng năm). Trong đó ngày 13 là chính hội với nhiều hoạt động tập trung. Bởi vậy mà du khách cũng tập trung du lịch Bắc Ninh vào ngày 13 để có mặt tại hội Lim trong chính hội.
Hội Lim Bắc Ninh có những gì?
Hội Lim bắt đầu bằng một lễ rước. Thành phần đoàn rước là những người dân được mặc bộ lễ phục thời xưa với màu sắc sặc sỡ. Trong ngày lễ chính (ngày 13 tháng Giêng). Với các nghi thức rước, tế lễ các thành hoàng các làng. Các danh thần liệt nữ của quê hương tại đền Cổ Lũng, lăng Hồng Vân. Ngoài phần lễ, hội còn có nhiều trò chơi dân gian như đấu võ, đấu vật. Đấu cờ, đu tiên, thi dệt cửi, nấu cơm… và đặc sắc hơn cả là phần hát hội.
Truyền thống xa xưa để lại một phong tục cuốn hút và say mê đặc biệt mà chỉ Bắc Ninh mới có. Đó là các sinh hoạt văn hóa hát dân ca Quan họ. Loại hình dân ca đã trở thành tài sản văn hóa chung của dân tộc. Hát dân ca Quan họ diễn ra từ ngày 12 tháng Giêng tại Lim (sân chùa Hồng Ân và các trại Quan họ) và khắp tại các chùa, đình. Hội hát Quan họ Bắc Ninh diễn ra ở bất cứ nơi đâu. trong nhà, trên sân đình, trước cửa chùa hay bồng bềnh trên những thuyền thúng giữa ao, hồ…
Hội Lim là một lễ hội truyền thống chắc chắn những người yêu thích du lịch. Hay cả những người yêu nét đẹp văn hóa dân tộc cũng nên trải nghiệm. Cách các ông, các bà tổ chức hội Lim cũng thật đặc biệt, mỗi biểu tượng. Cử chỉ như mang trong mình thứ gì đó tinh tế lạ thường của người kinh Bắc. Bởi vậy, chẳng phải ngẫu nhiên mà Quan họ trở thành văn hóa phi vật thể. Nét văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam.
Lời kết
Hội Lim lễ hội lớn của vùng Kinh Bắc ,với những hoạt động phong phú của lễ và hội đã có nội dung và tầm cỡ lễ hội văn hóa dân gian Kinh Bắc, gần như hội đủ những hoạt động văn hóa nghệ thuật và tín ngưỡng tâm linh của các lễ hội trên vùng quê Bắc Ninh – mảnh đất được coi là vương quốc của lễ hội dân gian Việt Nam.
Về với Hội Lim là về với một trời âm thanh, thơ và nhạc náo nức không gian đến xao xuyến lòng người. Những áo mớ bảy mớ ba, nón ba tầm, quai thao, dải yếm lụa sồi, những ô lục soạn, khăn đóng, áo cặp the hoa gấm… như ẩn chứa cả sức sống mùa xuân của con người và tạo vật.
Cách chơi hội của người quan họ vùng Lim cũng là cách chơi độc đáo, mỗi cử chỉ giao tiếp đã mang trong nó một sắc thái văn hoá cao. Hội Lim luôn để lại trong lòng người đi hội một cái gì đẹp lắm. Đó chính là nét đặc sắc của nền văn hoá truyền thống lâu đời ở xứ Bắc và dân ca Quan họ trở thành tài sản văn hoá chung của dân tộc Việt.
